Jak założyć własną produkcję świec?

Zgodnie z raportami branżowymi świece zapachowe to obiecujący rynek, który do 2030 roku powinien rosnąć w średnim tempie 4% rocznie. Zresztą jego potencjał zobaczyliśmy już w trakcie pandemii. W 2020 roku sprzedaż świec zapachowych wzrosła globalnie o 28%, a w tym samym czasie cała branża kosmetyczna odnotowała spadek sprzedaży o 3%. 

Na marginesie: niewiele osób wie, że Polska jest aktualnie największym eksporterem świec na świecie - ich eksport w 2020 roku osiągnął wartość 620 mln dolarów. 

Chcesz uszczknąć nieco z tego tortu i zacząć zarabiać na własnoręcznie wykonanych świecach zapachowych lub ozdobnych? W takim razie dobrze, że tu jesteś - w tym artykule omówimy wszystkie najważniejsze aspekty związane z rozpoczęciem własnej produkcji świec (możesz kliknąć w link, aby przejść do konkretnego fragmentu):

• Zezwolenia i wymogi niezbędne przy produkcji świec
• Pomysły na świece
• Opłacalność produkcji świec
• Sprzdaż świec

Zezwolenia i wymogi niezbędne przy produkcji świec

Poniżej znajdziesz informacje o aktach prawnych regulujących pośrednio lub bezpośrednio kwestie związane z produkcją i sprzedażą świec. 

Dla wszystkich producentów świec: CLP

Sporo na temat roli rozporządzenia CLP mówi już jego pełna nazwa: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin. Jego celem jest identyfikacja oraz odpowiednie oznaczenie substancji niebezpiecznych dla zdrowia, wprowadzanych do obrotu na terenie Unii. 

Jako producent świec musisz ustalić, czy zawierają one substancje groźne dla zdrowia. Woski zwykle nie są klasyfikowane jako materiały niebezpieczne, jednak to, co dodajesz do nich (dodatki zapachowe i kolorystyczne) mogą mieć działanie uczulające. 

CLP a świece jednoskładnikowe

Dlatego w przypadku świec jednoskładnikowych sprawa jest prosta. Producent wosku, z którego korzystasz, sam musiał dokonać wspomnianej oceny, czego dowodem jest karta charakterystyki. Wystarczy więc, że poprosisz o jej udostępnienie (producent nie ma prawa odmówić). Jak wygląda taki dokument? Oto przykładowa karta charakterystyki parafiny.

CLP i świece wieloskładnikowe: klasyfikacja mieszaniny

Sytuacja komplikuje się, gdy produkujesz świece wieloskładnikowe - czyli mieszaninę (zgodnie z terminologią CLP). Za każdym razem, gdy wprowadzasz do oferty świecę o nowym zapachu czy w nowym kolorze (czyli z nowym składem), musisz dokonać oceny materiału, z którego powstała i zgodnie z nią dokonać klasyfikacji. 

Klasyfikacja polega na zebraniu wszystkich dostępnych informacji (tutaj pomocne będą karty charakterystyki poszczególnych substancji, z których korzystasz), ich weryfikacji i analizie oraz finalnej decyzji odnośnie potencjalnego zakwalifikowania naszego produktu do kategorii wymienionych w CLP.

W praktyce wszystko sprowadza się do pozyskania kart charakterystyki poszczególnych surowców (a w przypadku olejków zapachowych certyfikatów IFRA) a następnie obliczeniu (na bazie receptury świecy) bilansu chemicznego całej mieszaniny. Szczegółowe informacje na temat klasyfikacji znajdziesz tutaj.

Ważna uwaga: przy pozyskiwaniu kart charakterystyki upewnij się, że są one przygotowane na nowym szablonie, obowiązującym od stycznia 2023. Karty na wcześniejszym szablonie były ważne tylko do 31 grudnia 2022 roku.

Kto może przeprowadzić klasyfikację? Teoretycznie - każdy. Jednak warto mieć na względzie, że ostateczną odpowiedzialność za dokumentację ponosi nie autor, ale producent mieszaniny, czyli Ty. Dlatego warto siegnąć po usługi specjalistów znających dobrze zarówno przepisy, jak również posiadających wiedzę chemiczną. To samo dotyczy kart charakterystyki świecy, o których piszemy niżej.

Dla dużych producentów świec: REACH

Rozporządzenie REACH reguluje kwestie związane z rejestracją, zezwoleniami i ograniczeniami w obrocie substancjami chemicznymi na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Dobra wiadomość jest taka, że wszystkie obowiązki wynikające z tego rozporządzenia dotyczą podmiotów, które produkują lub importują przynajmniej jedną tonę substancji chemicznych rocznie, co daje średnio 83 kg miesięcznie. 

Co, jeśli przekroczysz ten limit? Jako producent świec prawdopodobnie będziesz pełnił rolę importera substancji/mieszanin chemicznych oraz ich dystrybutora (w postaci gotowego produktu). W takim wypadku musisz obowiązkowo zarejestrować swoją działalność w Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA). Analizuje ona przesłaną przez Ciebie dokumentację pod kątem potencjalnego zagrożenia, jakie Twoje produkty mogą nieść dla ludzi i środowiska. 

Karta charakterystyki świecy

Wspomnieliśmy już o tym, że dostawca półproduktów do produkcji Twoich świec ma obowiązek udostępnienia kart charakterystyki swoich surowców. Jak natomiast sprawa ma się z samymi świecami?

Otóż nie zawsze tworzenie kart charakterystyki dla świec jest konieczne. Musisz je przygotowywać, gdy wystawiasz faktury VAT lub wyszło, że stosowana przez Ciebie mieszanina jest niebezpieczna (zgodnie z klasyfikacją CLP; lub zawiera substancje, które w zastosowanym stężeniu mogą uczulać). 

Piktogramy na świece

Przy projektowaniu etykiet i opakowań na świece warto pamiętać o normie EU 15494. Reguluje ona  kwestie związane z umieszczaniem znaków bezpieczeństwa, informujących o prawidłowym obchodzeniu się ze świecami. Znaki bezpieczeństwa występują w formie piktogramów oraz opisowej. Możesz je umieścić na samej świecy, na jej opakowaniu lub na dołączonej ulotce. Dzielą się one na znaki obligatoryjne i dodatkowe

Opisy do piktogramów obligatoryjnych (od lewej): zawsze zachowuj odstęp minimum XX cm pomiędzy płonącymi świecami; nigdy nie zostawiaj zapalonej świecy bez dozoru; trzymaj świece z dala od dzieci i zwierząt; nie stawiaj zapalonej świecy na łatwopalnych przedmiotach ani w ich pobliżu.

Piktogramy te musza być uzupełnione ogólnym symbolem ostrzeżenia:

Możesz je uzupełnić piktogramami dodatkowymi, które przekazują dalsze i bardziej szczegółowe informacje.

Opisy do piktogramów dodatkowych (góra od lewej): zawsze stawiaj świece pionowo; nie stawiaj zapalonej świecy w przeciągu; świecę trzymaj z dala od źródeł ciepła; świecę przed zapaleniem postaw na bezpiecznej powierzchni (dół od lewej) przed zapaleniem świecy skróć knot do podanej wysokości; oczyszczaj warstwę stopionego wosku z resztek zapałek i innych zanieczyszczeń; nie przenoś palącej się świecy; świecę gaś tylko poprzez odcięcie dopływu tlenu (nie dmuchaj)

Rozporządzenie CLP a etykiety na świece

Ze wspomnianej dyrektywy CLP wynikają nie tylko obowiązki związane z oceną i klasyfikacją substancji oraz mieszanin, ale także kwestie odpowiedniego ich oznaczania. Świece co do zasady nie są substancjami toksycznymi, jednak mogą zawierać substancje uczulające. W takim wypadku należy na etykiecie umieścić zwrot zgodnie z wytycznymi CLP. Sposób oznaczenia zależny jest od stężenia substancji uczulającej w gotowej świecy:

stężenie 0,1 - 1%: komunikat „Zawiera (nazwa substancji). Może powodować wystąpienie reakcji alergicznej.”

stężenie > 1%: komunikat „Może powodować reakcję alergiczną skóry.” wraz z wymienieniem substancji uczulającej oraz piktogram GHS07:

Zobacz, jak łatwo zaprojektować swoje w pełni personalizowane etykiety na świece.

Standardy IFRA

IFRA to międzynarodowa organizacja zrzeszająca producentów substancji zapachowych, powstała w 1973 roku. Od tego czasu stworzyła własne standardy bezpieczeństwa, które są punktem odniesienia nie tylko dla firm zrzeszonych w organizacji, ale również dla innych producentów kompozycji zapachowych.

Certyfikat IFRA wydaje się w odniesieniu do danej kompozycji o określonym, wymienionym składzie. W procesie certyfikacji określa się procentowo maksymalny możliwy poziom użycia, który jest bezpieczny dla zdrowia, w odniesieniu do 12 grup produktów (świece należą do grupy ostatniej - "Inne produkty nie mające bezpośredniego/zamierzonego kontaktu ze skórą").

Oto przykład certyfikatu IFRA dla olejku zapachowego (zgodnie ze starą kategoryzacją, dlatego widzisz tylko 11 grup). Przestrzeganie podanych wartości gwarantuje, że Twoja świeca zapachowa będzie bezpieczna dla otoczenia.

Wpis do rejestru BDO a produkcja świec

Baza Danych o Odpadkach to rejestr, w którym znajdziesz informacje o podmiotach gospodarujących odpadami oraz wprowadzających do obiegu produkt w opakowaniach. Zapewne swoje świece będziesz sprzedawać w opakowaniach - i dlatego będziesz objęty (lub objęta) obowiązkiem rejestracji w BDO. Rejestracji można dokonać tutaj, a jej koszt dla mikroprzedsiębiorcy to 100 zł.

Pomysł na świece

Rzućmy okiem na globalny rynek świec. Jak widać na poniższym wykresie, największy udział mają w nim świece parafinowe i z wosku pszczelego, mniejsza część rynku to świece mieszane i sojowe, natomiast najmniejszy udział mają świece z wosku palmowego.

Rodzaj materiału

Świece parafinowe powstają z parafiny - substancji pochodnej uzyskiwanej w procesie rafinacji ropy naftowej. Jest łatwo dostępna i dość tania (ok 20-30 zł za kilogram). Ich wadą jest dość wysoka temperatura topnienia - ponad 60 st. C.

O ile półprodukt, z którego uzyskuje się ten surowiec (gacz parafinowy) jest sklasyfikowany jako substancja mogąca mieć działanie kancerogenne (karta REACH), o tyle produkt końcowy, czyli wosk parafinowy już nie ma takiego zastrzeżenia (karta REACH). Jednak przy jego spalaniu uwalniają się substancje rakotwórcze, takie jak toluen i benzen (badanie American Chemical Society)

Świece z wosku pszczelego mają naturalny miodowy zapach. Wosk pszczeli jest dużo droższy niż inne woski, jednak świece z niego wykonane palą się dłużej i są czystsze. ich wadą jest dość wysoka temperatura topnienia - ponad 60 st. C.

Świece sojowe wytwarzane są z utwardzonego oleju sojowego. Spalają się czysto i powoli oraz posiadają delikatny zapach. Ich charakterystyczną cechą jest także niższa temperatura topnienia (około 50 st. C). Cena kilograma wosku sojowego (1100 ml po rozpuszczeniu) to ok. 30-40 zł. Przed zakupem warto zwrócić uwagę na jego twardość - niektóre gatunki nadają się tylko do produkcji świec zalewanych.

Świece z wosku palmowego to najmniej popularna odmiana świec dostępnych w naszym kraju. Tak samo, jak inne naturalne woski, wosk palmowy charakteryzuje się delikatnym, przyjemnym zapachem, a świece z niego wykonane palą się długo, nie dymiąc i nie wydzielając sadzy.

Typy świec

Właściwości poszczególnych materiałów dają duże pole do popisu dla producentów świec. Podstawowy podział to świece zalewane (w tym przypadku forma dla roztopionego wosku jest integralną częścią świecy, przykładem mogą być świece w szkle), oraz świece blokowe (najbardziej klasyczna forma). O ile świece zalewane zwykle przybierają dość prostą formę, wyznaczoną przez naczynie lub puszkę, w której się znajdują, o tyle świece blokowe mogą przybierać najróżniejsze kształty i przypominać małe rzeźby. Ze względu na zdobienia możemy też mówić o świecach ozdobnych i artystycznych.

Słoiki na świece w szkle - poznaj naszą ofertę 

Opłacalność produkcji świec

Próg wejścia w przypadku produkcji świec nie jest wysoki. Produkcja świec nie wymaga specjalistycznego sprzętu, półprodukty też nie są drogie.

Koszty sprzętu

Jedyne czego potrzebujesz na początek to waga elektroniczna, termometr z sondą, naczynie do roztapiania wosku w kąpieli wodnej (szklane lub metalowe) oraz mieszadło (najlepiej szklane lub metalowe). Łączna cena wszystkich wymienionych pozycji to około 100 zł.

Koszty wyprodukowania świecy

Podstawa to oczywiście odpowiedni wosk, który kupisz w cenie 30-50 zł za kilogram (co daje około 1100 ml płynnego wosku), oraz knoty bawełniane lub drewniane (do 1 zł za sztukę). Do tego doliczyć trzeba dodatki - olejki zapachowe (około 1 zł za ml), barwniki oraz ewentualnie mieszanki kwiatowe.

Załóżmy że chcesz wyprodukować świece sojowe w szkle z 1 kg wosku, zawierające jeden składnik zapachowy w stężeniu 2% (20 g; około 21 ml). W sumie da nam to 1121 ml płynnego wosku do zalania, dzięki czemu możesz przygotować 9 świec po 120 g każda. Podsumujmy koszty: 45 zł za wosk, 20 zł za olejek, 9 zł za knoty i 45 zł za słoiki z nakrętkami. Łącznie - 128 zł, czyli 14,22 zł za jedną świecę. Oczywiście wraz ze zwiększaniem produkcji ceny surowców będą coraz niższe, dzięki większym zamówieniom.

Po szybkim researchu widzimy, że sojowe świece zapachowe o tej wadze kosztują od 35 do 50 zł. Oznacza to, że marża na jednej sztuce wyniesie od 20 do 35 zł.

Od tej kwoty należy odliczyć koszty opakowania świecy. W przypadku personalizowanego pudełka fasonowego i etykiety z własnym nadrukiem koszt opakowania jednej świecy wyniesie około 5 złotych.

Koszty prowadzenia działalności

Jeśli zdecydujesz się na działalność nierejestrowaną, wtedy koszty będą minimalne - przede wszystkim nie musisz opłacać składek ZUS, dodatkowo nie musisz rejestrować działalności w CEiDG (choć pozostaje obowiązek opłacania podatku PIT i wypełnienia rocznego zeznania PIT36). Działalność nierejestrowaną możesz prowadzić, o ile nie prowadziłeś (lub prowadziłaś) działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 5 lat oraz Twój miesięczny przychód nie przekracza 75% minimalnego miesięcznego wynagrodzenia (2700 zł od czerwca 2023).

Jeśli sprzedaż świec idzie Ci lepiej, wtedy musisz już zarejestrować działalność w CEIDG oraz zostajesz płatnikiem składek ZUS. Po rejestracji firmy (nawet, jeśli prowadziłeś lub prowadziłaś wcześniej działalność nierejestrowaną) przez 6 miesięcy możesz skorzystać z Ulgi na start. W jej ramach której opłacasz tylko składkę zdrowotną, która wynosi:

• 9% od dochodu z działalności dla przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych
• 4,9% dla rozliczających się liniowo
• 60% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych dochodach do 60 tys. zł oraz 100% miesięcznego wynagrodzenia przy dochodach w przedziale 60 - 300 tys. zł

Po pierwszych 6 miesiącach do składki zdrowotnej dochodzą składki na ubezpieczenia społeczne. W ramach preferencyjnych składek ZUS (Mały ZUS) możesz je jednak płacić w niepełnym wymiarze (podstawą do ich wyliczenia jest 30% minimalnego wynagrodzenia). W okresie styczeń - czerwiec 2024 roku Mały ZUS wyniesie 402,65 zł, a od lipca 408,17 zł. Z Małego ZUS możesz korzystać przez maksymalnie 24 miesiące. Po nim masz jeszcze możliwość płacenia niższych składek przez kolejne 12 miesięcy w ramach Małego ZUS+.

Możesz z niego skorzystać, o ile w poprzednim roku prowadziłeś (prowadziłaś) działalność przez minimum 60 dni a roczny przychód w tymże roku nie przekroczył 120 tys. zł. Składki społeczne w tej formie rozliczania z ZUS obliczane są od Twojego dochodu z poprzedniego roku (wszystkie informacje na temat Małego ZUS+ znajdziesz tutaj).

Natomiast po wyczerpaniu powyższych możliwości pozostaje pełen ZUS. W 2024 roku wszystkie zsumowane składki na ubezpieczenia społeczne wyniosą 1600,27 zł miesięcznie (do tego doliczyć należy składkę zdrowotną).

Jak sprzedawać swoje ręcznie robione świece?

Istnieje wiele kanałów sprzedażowych, dzięki którym dotrzesz do nabywców swoich świec. Uszeregowaliśmy uwzględniając łatwość, z jaką możesz rozpocząć sprzedaż.

1. Marketplace w portalach społecznościowych to szybko rosnący segment rynku. Zaletą usług takich jak Facebook Marketplace czy Instagram Shopping jest łatwe dotarcie do użytkowników tych serwisów. Wystawienie produktu na Facebook Marketplace wymaga dosłownie kilku kliknięć, jego wadą jest natomiast brak wielu funkcjonalności typowego serwisu sprzedażowego (wybór metody płatności i dostawy). W przypadku Instagram Shopping (Zakupy na Instagramie) musisz posiadać także swoją stronę internetową (wystawiane przed.mioty muszą być dostępne również tam).
2. Portale sprzedażowe to najprostszy sposób na sprzedaż swoich wyrobów. Proces rejestracji jest szybki, dzięki czemu możesz zacząć sprzedawać swoje świece właściwie "od ręki". Wadą są opłaty transakcyjne i prowizje od sprzedaży, które mogą dochodzić do nawet 15%. Mimo wszystko serwisy typu Allegro, OLX, eBay czy Amazon są dobrym sposobem na ocenę popytu i sprawdzenie, jak sprzedają się Twoje świece.
3. Portale sprzedażowe z rękodziełem. Poza ogólnymi serwisami aukcyjnymi istnieją także serwisy wyspecjalizowane w sprzedaży rękodzieła - czego przykładem może być Etsy. Jego zaletą jest precyzyjniej dobrane grono użytkowników, do tego wystawianie produktów we wspomnianym serwisie jest stosunkowo tanie w porównaniu do wyżej wymienionych platform sprzedażowych.
4. Własny sklep online. To rozwiązanie najbardziej czasochłonne, jednak opłacalne przy większej skali sprzedaży. Możesz skorzystać z gotowych rozwiązań SaaS, takich jak Shoplo, Shoper, WIX czy Shopify - w takim przypadku konfigurujesz sklep z gotowych elementów i opłacasz miesięczny abonament (około 100-500 zł). Zwykle nie musisz posiadać specjalistycznych umiejętności programistycznych, aby zacząć. Wadą takich rozwiązań jest ograniczona elastyczność - bo musisz bazować na gotowych elementach. Rozwiązania Open Source, takie jak WooCommerce, dają Ci pełną kontrolę nad swoim sklepem. Ich wadą jest jednak poziom skomplikowania - do konfiguracji lepiej zatrudnić osobę mającą doświadczenie w tego typu projektach.

Podsumowując, na początku Twojej przygody ze sprzedażą świec absolutnie wystarczającym rozwiązaniem będą portale sprzedażowe. Z czasem opłacalne może okazać się stworzenie własnego sklepu online - z wykorzystaniem rozwiązań SaaS lub Open Source.